20 juni 2024

Berno van Meijel, Esther Krijnen & Froukje Wielinga

Kinderen en jongeren met Foetale Alcohol Spectrum Stoornissen (FASD) vormen een zeer kwetsbare doelgroep in Nederland. Hoewel er geen officiële Nederlandse FASD-prevalentiecijfers zijn, wordt het aantal personen met FASD geschat op 1,3% van de Nederlandse bevolking2. Ongeacht de timing en de hoeveelheid van alcoholconsumptie kan er (ernstige) neurologische schade optreden. Kinderen met FASD lopen een hoog risico op bijkomende problematiek, zoals psychische problemen, een verstoorde schoolcarrière, opname in een gesloten setting, ongepast seksueel gedrag of middelenproblematiek, waardoor ze verminderd kunnen participeren aan de samenleving.

Vroegtijdige diagnostiek en passende hulpverlening kunnen de impact van FASD significant verkleinen op korte en lange termijn. Om te komen tot een diagnose is het van belang dat er signalering plaatsvindt van prenatale blootstelling aan alcohol (PBA) en FASD. Een belangrijk moment waarop PBA kan worden gesignaleerd is na binnenkomst bij een zorgorganisatie, bijvoorbeeld tijdens een intake of ontwikkelingsanamnese. Tijdens intakes wordt echter te weinig aandacht besteed aan signalering van PBA wanneer het een kleine hoeveelheid betreft en bij blootstelling in het eerste trimester, zo bleek uit het onderzoek FASD K&J van het lectoraat GGZ-Verpleegkunde.

Door structureel gebrek aan signalering van PBA en FASD blijft FASD ondergediagnosticeerd. Hierdoor is er onvoldoende prioriteit om passende hulpverlening te bieden die is afgestemd op de zorgbehoeften van kinderen met FASD. Kinderen met FASD krijgen vaak eerst allerlei andere diagnoses, zoals ADHD, ASS of LVB en ontvangen hulp die niet blijkt te werken. Dit kan beschadigend zijn voor het kind en frustrerend voor de hulpverleners en ouders. Het risico op bijkomende problematiek, zoals psychische problemen, wordt hierdoor vergroot.

Er wordt een tool ontwikkeld waarmee professionals van zorgorganisaties prenatale blootstelling en FASD vroegtijdig kunnen signaleren, waardoor FASD vroegtijdig gediagnosticeerd kan worden en er tijdig passende begeleiding en behandeling kan worden geboden die is afgestemd op zorgbehoeften van het individuele kind en diens systeem.

CoE Preventie op social media

Centre of Expertise
Preventie in Zorg en Welzijn

coe-preventie@inholland.nl